Koeltoren firma Van Heek & Co.
Bij veel (oud-)Enschedeërs zijn de koeltorens van de firma Van Heek & Co nog altijd een begrip. Het waren indrukwekkende houtconstructies die met enige regelmaat waterdamp produceerden, terwijl het vallende water een indrukwekkend geluid maakte.
Hoe werkte de voormalige koeltoren van Van Heek & Co?
Het gebouw bestaat uit een houten toren die op een stenen fundament rust die tevens dienstdoet als een vergaarbak voor het afgekoelde water. Het condensatiewater wordt met een stoompomp in de textielfabriek aan de Kremersmaten via een buisleiding naar de koeltoren geleid en vervolgens naar een reservoir op een hoogte van 6 meter gestuwd.
Ontwerptekening koeltoren.
Vanuit dit reservoir valt het water naar beneden, doch het wordt in zijn val telkens onderbroken door een aantal, dat in een richting van het vallende water zijn aangebracht. Daar de temperatuur van het vallende water hoger is dan die van de lucht, zal de laatste bij voortdurende aanraking met het condensatiewater warmer worden. Als gevolg daarvan stijgt de lucht op en ontstaat er trek, waardoor dus verse koude lucht de koeltoren binnenstroomt, wat het afkoelen van het warme water bespoedigt. Het water loopt over een hellende vloer in de vergaarbak en vervolgens in het waterreservoir buiten.
Koeltoren Van Heek & Co. langs de sporlijn Enschede Gronau (D).
De firma van Heek & Co vroeg in 1901 voor het eerst een bouwvergunning aan voor de bouw van een koeltoren aan de Lage Bothofstraat. De aanleiding hiervoor was de uitbreiding van de textielfabriek met een door stoomkracht aangedreven spinnerij en weverij, waarvoor een koeltoren noodzakelijk was. Volgens de door de gemeente verleende vergunning moest het geheel wel voldoen aan “artikel 6, der veiligheidswet”.
Inspraakprocedures waren nog niet van toepassing, maar in de verleende vergunning werd nog wel bepaald dat “het uitgebreide gedeelte der inrichting, zal moeten zijn voltooid en in werking gebracht voor de 1e februari 1902”. De vergunning was getekend door Burgemeester (Edo Bergsma) en Wethouders.
De bouwvergunning van de koeltoren door B&W van Enschede.
