WATERTOREN BORNE

Watertoren Borne. foto Rijksdienst Cultureel Erfgoed.

Van enige afstand bekeken lijkt de watertoren van Borne een kolos van beton, maar schijn bedriegt. Het skelet is van beton, maar de toren is gebouwd met bakstenen. Het is een ontwerp van  architect J.H.J. Kording, die als architect bij het Rijksbureau voor de Drinkwatervoorziening in de periode 1929-1959 diverse watertorens heeft ontworpen o.a. in Eibergen, Helmond en Vlaardingen. De torens in Eibergen en Borne lijken uiterlijk veel op elkaar. De toren in Borne is gebouwd in 1932 door aannemer Groothengel. Hij was niet de goedkoopste, maar het verschafte in de crisisperiode werkgelegenheid aan de plaatselijke bevolking.

 

Ontwerptekening van de watertoren door architect J.H.J. Kording

Voor de aanleg moesten huishoudens hun water betrekken uit een eigen put of de publieke pompen. Een daarvan stond voor De Keizerskroon, tegenwoordig het adres van een gerenommeerde kledingzaak. De belangrijkste fabriek, de stoom-spinnerij en weverijen van S.J. Spanjaard moest zijn water via een lange pijpleiding betrekken uit een bassin dat door de Deurningerbeek werd gevoed. Het water werd gebruikt voor het wassen en bleken van linnen en voor de verschillende stoommachines. De pomp was ondergebracht in een pomphuisje dat dateert uit 1916 en dit industrieel erfgoed is nu ook een gemeentelijk monument. Helaas is het gebouwtje niet in een heel goede staat, maar er zijn plannen om het gebouwtje te onderhouden en te renoveren.
De gemeenteraad van Borne had bijna een eeuw geleden veel moeite met de besluitvorming over de bouw van de toren. Weliswaar was men er van overtuigd dat met een waterleiding gezondheid en hygiëne op een hoger plan kwamen, maar de kosten speelden wel een grote rol. Zou het niet mogelijk zijn om aan te sluiten bij de waterleiding in Hengelo? Maar uiteindelijk werd in 1932 toch de knoop doorgehakt en gekozen voor een watertoren en leidingennet.

Waterhuisje Spanjaard

De watertoren heeft een reservoir van 240m3 en een hoogte van 36,5 meter.  De toren is een product van de Amsterdamse School, die zich toelegde op expressionistische architectuur. Kenmerkend is het gebruik van veel baksteen en het toepassen van versieringen in de gevels, in baksteen of gebeeldhouwd natuursteen en raampartijen. De toren is een gemeentelijk monument.
Architect J.H.J Kording
Hij slaagde in 1925 voor de avondcursus Middelbaar Technisch Onderwijs, waarna hij naar de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag ging. In 1929 voltooide hij daar de opleiding Architectuur. Vervolgens kreeg hij een aanstelling bij het Rijksbureau (later: Rijksinstituut) voor de Drinkwatervoorziening
De Watertoren is gelegen aan de Watertorenstraat 21 in Borne.