Als we het zelf niet hadden gezien, hadden we het bijna niet geloofd: een boerderijtje met de naam Ploddershuis II in het buitengebied van Haaksbergen. Een boerderij met een interieur als in een openluchtmuseum, dat er sinds 1969 - en van ver daarvoor - nog altijd hetzelfde uitziet.
Op een regenachtige vrijdagmiddag hebben wij een afspraak met Henk Menkehorst. Hij is in verschillende functies al meer dan veertig jaar lid van de Historische Kring Haaksbergen. Henk heeft tijdens zijn jeugd boerderij Pasman aan de Molenveldweg in Haaksbergen vaak bezocht en organiseert nu met vrijwilligers activiteiten voor de instandhouding van dit fraaie gemeentelijk monument.
De geschiedenis gaat terug naar 1630 toen de boerderij waarschijnlijk is gebouwd. Het gebint is dendrochronologisch onderzocht waaruit een datering kwam van rond 1570. Het is de oudste gevonden datering in Haaksbergen tot dusver. Ook is komen vast te staan dat het gebint van de boerderij van elders komt.
Foto's: Henk Menkehorst - SCEE.
In 1839 koopt Bernardus Pasman de boerderij voor vijfhonderd gulden van de toenmalige eigenaar Bisperinck. De boerderij werd vervolgens verpacht voor twaalf gulden per jaar, vier dagen rogge maaien, een voer turf en de derde garve. De derde garve wil zeggen dat van elke schoof tarwe of rogge de derde voor de eigenaar van de boerderij was, dus pacht in natura. Vroeger zag je deze schoven in groepjes op het land staan om te drogen; daarna werden ze gedorst.
We maken een sprong door de geschiedenis van de boerderij want de grootouders van de huidige eigenaars, Harry Beumers en Willemien Diepenmaat, hebben in de boerderij gewoond en als laatste tot 1869 twee ongetrouwde broers. Sinds 1969 is aan de boerderij niets meer gewijzigd. Het interieur geeft de indruk dat de bewoners even weg zijn en ieder moment weer binnen kunnen komen.
De werkelijkheid is natuurlijk anders want het bezit van de boerderij brengt volgens Willemien Diepenmaat verantwoordelijkheden met zich mee. Die geërfde verantwoordelijkheid betekent dat er onderhoud moet worden gepleegd en daarmee is over een reeks van jaren een aanzienlijk bedrag gemoeid. De boerderij heeft de status van gemeentelijk monument wat betekent dat de eigenaar een instandhoudingsplicht heeft. Willemien Diepenmaat is op dit moment met de gemeente Haaksbergen in overleg voor een nieuwbouwwoning in de directe omgeving van de boerderij. Uit deze revenuen kunnen dan de kosten voor instandhouding en exploitatie worden betaald. Ofschoon de gemeente Haaksbergen de educatieve en museale functie van de boerderij een goed plan vindt, verlopen de gesprekken over een nieuwbouwwoning moeizaam.
De huidige eigenaars zien wel degelijk een mooie recreatieve en educatieve toekomst voor de boerderij die in een aantrekkelijk gebied ligt, met bijvoorbeeld de Oostendorper Watermolen, Scholtenhagen en het Twentse Golf Park. De recreatieve functie van dit gebied kan volgens Willemien Diepenmaat worden verrijkt met een uitzonderlijk cultureel erfgoed waar Haaksbergen trots op kan zijn.
*** Local Caption *** Boerderijen:
Boerdrij Pasman Molenveldweg 6 achterzijde met kar.
Diepenmaat.