COLUMN: nieuwsbrief stichting cultureel erfgoed Enschede januari 2017.
Waar komen we in Enschede vandaan, waar gaan we naar toe.
We leven in een tijd van politieke, economische en sociale onzekerheid. En ook Enschede bevindt zich nog steeds in economisch moeilijke tijden.
De inkomens van burgers in Enschede liggen beneden het Nederlandse gemiddelde en de werkloosheid blijft onacceptabel hoog ondanks de banengroei.
Wist u dat Enschede in de jaren dertig vanuit de textielindustrie ruim 20% bijdroeg aan het bruto nationaal product en in die tijd belangrijker was dan nu de Rotterdamse havens? De Enschedese textielindustrie was in omvang de grootste werkgever in Nederland.
Na de textiel transitie (dat wil zeggen het volledig wegvallen van deze maakindustrie) heeft Enschede zich in economische zin, zich op dit niveau niet meer opnieuw kunnen uitvinden.
Enschede heeft zich organisch ontwikkeld in de dienstensector met als belangrijke instituties de universiteit Twente het HBO en MBO onderwijs. In meer algemene zin zijn het midden en klein bedrijf belangrijke economische dragers geworden.
Maar is Enschede in de [eu]regio en landelijk voldoende onderscheidend? Is Enschede voldoende aantrekkelijk voor investeerders, voor toeristen, voor werkgelegenheid en voldoende bereikbaar? De Twente Index 2015 is nog niet bepaald optimistisch en rangschikt Twente als een middenmoot regio met een beperkte banengroei en een inkomensachterstand.
Maar waar komt de nieuwe groei vandaan? Feit is wel dat startups in Enschede een belangrijke banenmotor zijn maar het moet nog maar blijken of deze startende ondernemingen naar de toekomst een echte bijdrage zullen leveren aan de werkgelegenheid en economische groei in Enschede.
Maar laten wij ons vooral uitlaten over het cultureel erfgoed van Enschede met alle kansen en bedreigingen. We hebben in Enschede geen identiteit als monumentenstad en dat is niet alleen als jammer aan te merken maar vooral een miskenning van ruim 300 Rijks en gemeentelijke monumenten.
Enschede laat hier volgens ons belangrijke kansen liggen terwijl veel monumenteigenaars zich graag conformeren aan Enschede Monumentenstad. Monumenten kunnen een “Unique selling point” zijn voor een stad. Amsterdam en veel andere middeleeuwse steden in de Randstad zijn daar een goed voorbeeld van. Zijn we ook hier nog te bescheiden van aard of ontbreekt het ons aan [politieke] daadkracht om initiatieven te nemen die Enschede als Monumentenstad op de kaart kan zetten.
Enschede heeft volgens ons nieuw elan nodig om zich zelf opnieuw uit te vinden en ons daarbij bewust te worden van een rijke Enschedese textiel geschiedenis die ons tot op de dag van vandaag veel heeft nagelaten. Die nalatenschap moeten we niet alleen koesteren en in stand houden maar vooral vermarkten zoals dat tegenwoordig heet.
Dat kan overigens alleen wanneer een breed veld van betrokkenen hierin gemotiveerd is en denk daarbij aan de politiek, de monumenteigenaars, horeca/hotelondernemers, Enschedese Musea, branche organisaties en zeker niet op de laatste plaats de burgers van Enschede zelf.
In Enschede zijn er verschillende bijna onuitputtelijke bronnen beschikbaar over cultureel erfgoed. Het zou goed zijn deze krachten te bundelen en Enschede te transformeren van voormalige textielstad naar monumentenstad. En het initiatief hiertoe? Wij denken dat het bestuur van Enschede hiervoor de meest aangewezen partij is.
En natuurlijk mag van de Enschedese monumenteigenaars ook iets worden verwacht. Dat betekent in ieder geval dat deze eigenaars zich lokaal verenigen en duidelijk maken welke rol zij kunnen en willen vervullen in Enschede monumentenstad.
Kortom er is werk aan de winkel om het cultureel erfgoed van Enschede een plaats te geven die het verdiend en tot een niet onbelangrijke economische drager van Enschede te maken.