Landelijke Erfgoed verenigingen stappen naar de rechter.

De laatste weken is het cultureel erfgoed van Enschede regelmatig in het nieuws nu twee landelijke erfgoedverenigingen naar de rechter zijn gestapt om een twaalftal na oorlogse monumenten alsnog op de Enschedese monumentenlijst geplaatst te krijgen. Zowel de gemeente Enschede en kennelijk ook een aantal monumenteigenaars zijn daar op tegen. Het is jammer dat de discussie hierover zich heeft verengt tot lijstjes, subsidies en rechten en plichten van monumenteigenaars.

De laatste jaren is er een trend te bespeuren dat er juist meer waardering is voor het cultureel erfgoed van Enschede. Ondernemers en projectontwikkelaars investeren in voormalige fabrikantenvilla’s. Burgers investeren in voormalige scholen die worden her ontwikkeld als woning. In Enschede staan op dit moment verschillende gemeentelijke monumenten te koop die ongetwijfeld een nieuwe bestemming zullen vinden.

Tegenstanders van de monument status vinden dat men teveel gebonden is aan wettelijke regels. Maar geld dat niet voor iedere huiseigenaar?  Wij willen deze monument eigenaars graag uitdagen om met plannen te komen tot herontwikkeling van kerkgebouwen, scholen en monumenten die nog een glansrijke toekomst tegemoet kunnen gaan met behoud van historische en culturele waarden. Dat vraagt van monumenteigenaars om creativiteit, ondernemerschap en samenwerking met relevante partijen.

Het her ontwikkelen van monumenten met nieuwe meer rendabele functies niet eenvoudig. En ook de instandhouding van een monument vraagt om kennis en inzicht om tot een evenwichtig onderhoudsplan voor een monument te komen.  Toch zullen monumenteigenaars moeten leren om inhoudelijke kennis te ontwikkelen en op eigen financiële benen te staan en zo nodig zelf een verdienmodel te ontwikkel. De financiële prioriteiten van de lokale en provinciale overheden c.q. de politiek liggen kennelijk niet bij voorbaat bij de instandhouding van particuliere [gemeentelijke] monumenten. En de prioriteit van de gemeente zou ook niet alleen moeten liggen bij een beschermde status tegen de sloop van een monument maar vooral proactief en voorwaardenscheppend zijn als het gaat om kennis overdracht op het gebied van  architectuur, wet & regelgeving, onderhoud en restauratie van monumenten en niet te vergeten de herontwikkeling van monumenten.

In Enschede onderschatten wij nog steeds de economische, culturele en toeristische betekenis van de ruim 300 Rijks en gemeentelijke monumenten die Enschede rijk is. Enschede monumentenstad is nog ver weg ofschoon eigenlijk alle ingrediënten hiervoor aanwezig zijn. Het zou de gemeente Enschede moeten zijn die een voortrekkersrol zou moeten vervullen om Enschede op dit onderdeel op de kaart te zetten door eigenaars te verenigen het verder ontwikkelen van een centraal kennis en informatiecentrum en Enschedese burgers, ondernemers en organisaties  nog meer bewust te maken van het feit dat wij een rijke stad zijn als het gaat om cultureel erfgoed.

Stichting cultureel erfgoed Enschede.

Rechtzaak 12 na oorlogse monumenten.

Bij een op 4 juni 2015 verzonden besluit van 28 april 2015 (het primaire besluit) heeft verweerder besloten om de volgende panden niet aan te wijzen als gemeentelijk monument:

• Bethelkerk (J.H. Boschstraat 30);

• Detakerk (H.B. Blijdensteinlaan 30);

• Maranathakerk (2e Emmastraat 60);

• Apostolisch genootschap (Van der Waalslaan 25);

• gebouwen van Vitens (Weerseloseweg 183);

• voormalig kantoor Menko (Voortsweg 131);

• hoofdgebouw waterzuivering (Lonnekerbrugstraat 175);

• de appartementencomplexen

• Laaressingel 1-23,

• Kortenaerstraat 20-30,

• Bentrotstraat 2-26,

• Oldenzaalsestraat 202-246

• Oliemolensingel 208-258.

Bij besluit van 11 juli 2016 (het bestreden besluit) is het bezwaar van eisers ongegrond verklaard. Eisers hebben tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend. Vanwege een foutieve ondertekening van de beslissing op bezwaar van 11 juli 2016, heeft verweerder dit besluit vervangen door een nieuwe beslissing op bezwaar van 15 november 2016, ondertekend door de gemeentesecretaris en de burgemeester. Op grond van het bepaalde in artikel 6:19, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) wordt het beroep geacht mede te zijn gericht tegen dit besluit.

Eisers hebben de rechtbank op 22 november 2016 een nadere reactie doen toekomen. Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 24 november 2016.

Eisers zijn verschenen in de personen van N.W.A. Vervat (het dagelijks bestuur van Bond Heemschut), ir. J. Astrego (lid van de provinciale commissie Overijsel van Erfgoed vereniging Heemschut), bijgestaan door hun gemachtigden. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde.

Wilt u het volledige rechtbankverslag lezen: Rechtzaak monumenten 2.