Zoals u wellicht bekend heeft Enschede  ruim 300 Rijks en gemeentelijke monumenten. Een aantal winkels en horecagelegenheden in het centrum van Enschede maken deel uit van het cultureel erfgoed maar een aantal opmerkelijke gebouwen ook niet. Veel winkels die zich bevinden in het centrum van Enschede zijn absoluut niet meer herkenbaar als een monumentaal gebouw. Jammer want het betreft hier vaak woningen/winkels met een bijzondere uitstraling.

De plint van veel van deze winkels zijn in de afgelopen jaren meerder keren aangepast aan de “eisen van de tijd”. In de meeste gevallen heeft dat geleid tot een monumentale verminking die soms wel maar soms ook niet meer te reconstrueren is. Monumenten geven aanknopingspunten om de geschiedenis zichtbaar te houden. Dat geld voor Villa’s, boerderijen, industrieel erfgoed maar zeker ook voor winkelpanden.

In de negentiende en een deel van de twintigste eeuw had Enschede een centrum met winkels, woningen en horeca met een luxe eigentijdse uitstraling. Door voortdurende bombardementen tijdens de  tweede wereldoorlog is de Enschedese binnenstad stedenbouwkundig verminkt en op verschillende plaatsen is na 1945 nieuwbouw gepleegd die in fel contrast stond met de aanwezige panden uit de 19^e eeuw.  De aanleg van de Boulevard 1945 na de WOII en de sloop van een aantal textielfabrieken heeft het centrum van Enschede min of meer verplaatst. Er werden in die tijd verbindingen gemaakt tussen het “nieuwe en het oude” centrum waarvan de Haverstraat passage een mooi voorbeeld is.

  In de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw werden grote delen van de winkelstraten overdekt met luifels. Het zogenaamde “straatmeubilair” werd geïntroduceerd waaronder decoratieve betonblokken, lampenbollen en gerangschikte bomen.  Je werd min of meer gedwongen om vooral naar de etalages van de winkels te kijken. In de afgelopen decennia hebben winkeleigenaars de trend willen volgen om het winkelend publiek in Enschede een moderne en eigentijdse uitstraling aan te bieden. Voor wat betreft de Boulevard 1945 was er een nieuw winkelgebied ontstaan en het “oude” centrum moest concurreren met de winkels aan het van G.J. van Heekplein.

Nadat Enschede zich in de zeventiger jaren ontwikkelde tot studentenstad is de ontwikkeling van de horeca op de oude markt zich in razend tempo gegaan. De Enschedese Oude Markt is voor wat betreft de horeca een aantrekkelijk gebied geworden. Ook de gemeente Enschede en de horeca realiseerden zich dat uitstraling van de oude markt een must is om het geheel aantrekkelijk te houden.

Lees hier de notitie van de stichting cultureel erfgoed over Historische winkelpanden in de binnenstad van Enschede.

Historische wnkelpanden Enschede 2017

                                          TC Tubantia donderdag 23 februari 2016

In de Haverstraatpassage verkeren veel historische panden niet meer in originele staat.

Prijs tegen ‘monumentale verminking’

Stichting Cultureel Erfgoed Enschede gaat een tweejaarlijkse prijs uitreiken aan eigenaren van winkelpanden in de binnenstad die de voorgevel van hun gebouw restaureren. De stichting hoopt daarmee de aandacht voor historisch cultureel erfgoed in het centrum te vergroten.

ANNE LOOHUIS

In haar maandelijkse nieuwsbrief laat de stichting zich kritisch uit over het verlies van authenticiteit in de binnenstad van Enschede. Dat komt vooral doordat veel winkelpanden niet meer herkenbaar zijn als monumentale gebouwen en zich daardoor niet meer onderscheiden van de rest. ‘De panden zijn de laatste jaren aangepast aan de eisen van deze tijd. In de meeste gevallen heeft dat geleid tot een monumentale verminking, die soms wel maar soms ook niet meer te reconstrueren is’, aldus de stichting.
Zij vindt dat Enschede hierdoor deels zijn identiteit heeft verloren. Ook de komst van nieuwe winkels, die qua architectuur sterk verschillen van panden van voor de Tweede Wereldoorlog, draagt daaraan bij.
“Kijk eens naar de Haverstraatpassage en de Stadsgravenstraat”, noemt John Nijhuis, voorzitter van de stichting, als voorbeeld. “Daar staan veel historische panden, maar je ziet weinig meer terug van die historische identiteit.”
Pandeigenaren kunnen daar verandering in brengen door gevels in oude staat terug te brengen. De mooiste resultaten beloont de Stichting Cultureel Erfgoed met een gevelplaquette. Een blijk van waardering, in de hoop dat het ook andere pandeigenaren over de streep trekt. Nijhuis: “We willen vooral bewustwording creëren, zodat het onderwerp meer gaat leven.”
Een driekoppige commissie beoordeelt de genomineerde panden op architectuur, duurzaamheid en historische context. De stichting hoopt op medewerking van de gemeente Enschede en Winkelhart Enschede. Belangrijke spelers die volgens Nijhuis pandeigenaren kunnen motiveren actie te ondernemen. De gemeente doet dat al door het verstrekken van een subsidie voor gevelrestauratie.

De stichting moet nog met beide partijen in gesprek over het initiatief. “Maar die prijs komt er, ongeacht of ze mee willen werken”, zegt Nijhuis vastberaden.
De Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker, die zich ook bezighoudt met de geschiedenis van de stad, waardeert het initiatief. “Er is al veel verloren gegaan in Enschede”, zegt voorzitter Dick Buursink. “Als de prijs eraan bijdraagt dat historisch erfgoed bewaard blijft, kan ik dat alleen maar ondersteunen.” Buursink vindt de prijs vooral een signaal naar de gemeenteraad, die het volgens hem laat afweten als het gaat om bescherming van cultureel historisch erfgoed. “De meest interessante gemeenten zijn gemeenten die zich onderscheiden door bijzondere panden en een bijzondere geschiedenis. Enschede heeft hier weinig aandacht voor.”
Wanneer de eerste gevelrestauratieprijs wordt uitgereikt is nog niet bekend. De stichting hoopt dit nog dit jaar te kunnen doen.